Junaštvo koje se ne zaboravlja
- Detalji
- Marko Orlandić
Navršava se godinu dana od smrti narodnog heroja Lazara Lopičića, čoveka i vojnika revolucije koji je kroz čtiav svoj život i velika ratna dela iskazivao takva ljudska svojstva, moralne vrline i revolucionarnu vrednost, koje su ga uvrstile u red istaknutih boraca naše Partije i revolucije.
U plejadi narodnih heroja Jugoslavije pokojni Lazo zauzima vrlo istaknuto mesto. Za izuzetne zasluge, za bezbroj junačkih dela u narodnooslobodilačkoj borbi, AVNOJ mu je, još u toku rata, 13. marta 1945. godine dodelio najviše priznanje koje je mogao dobiti borac revolucije – Orden narodnog heroja Jugoslavije. To priznanje dobio je među prvima u Jujgoslaviji, a ujedno je bio i prvi živi narodni heroj Crne Gore.
Odrastao i vaspitan na crnogorskom ognjištu, u brojnoj i poznatoj porodici Lopičić na Ceklinu, nedaleko od slobodarskog Cetinja, grada heroja, Lazo se rano upoznao sa idejama radničkog pokreta i prihvatio ih kao svoje. U sedamnajestoj godini života postaje član SKOJ-a a već 7. jula 1941. godine primljen je u redove Komunističke partije Jugoslavije.
Čim je u Crnoj Gori planuo ustanak, Lazo sa nepunih 19. godina stupa u partizanski odred, koji u poznatoj borbi na Košćelama blizu Cetinja 15. jula 1941. godine uništava ceo italijanski motorizovani bataljon, a dva dana pre toga, na Dan ustanka crnogorskog naroda 13. jula učestvuje u likvidaciji okupatorske posade u Rijeci Crnojevića. U tim prvim okršajima Lazo ispoljava izuzetnu ličnu hrabrost, koja kasnije na bojištima širom Jugoslavije dolazi još do većeg izražaja.
O njegovim podvizima u Zapadnoj Bosni, četvrtoj i petoj neprijateljskoj ofanzivi, govorila je Radio stanica Slobodna Jugoslavija. Epopeju Sutjeske doživeo sam kao borac u Lazinom vodu i kasnije smo bili u istoj jedinici, pa su mi njegovi uspesi u svakoj borbi i lično poznati. Najupečatljivije vesti, koje je u toku rata slušao ceo svet, bile su pojedinosti o njegovoj hrabrosti u borbi za Konjic.
U Zborniku narodnih heroja Jugoslavije, o Lazovim podvizima piše:
“Kao bombaš uništio je nemačku posadu u kasarni više Konjica (27. februara 1943. godine), a za vreme borbi u ovom gradu, sa prozora jedne dvospratnice branio je prilaz raskršću triju ulica.”
Uz izuzetnu hrabrost krasila ga je plemenita ljudska duša. Brinući o svojim drugovima, borcima izlagao se često životnim opasnostima da bi drugu pomogao.
Svoj poslednji ratni podvig Lazo je izveo u Ržanici kod Murine u Crnoj Gori, polovinom jula 1944. godine. Bila je noć. Sa četom je neopaženo prišao nemačkim položajima i pozvao jedinicu na juriš. Krenuo je prvi. Razvila se ogorčena borba. Nemci su se žestoko branili, ali nisu izdržali strahovit udar proletera. U jednom trenutku borci su primetili da nema komandira Lazara. Pronašli su ga bez svesti. Obe noge bile su mu slomljene. Naredne noći sa beranskog aerodroma prebačen je sa grupom drugova – ranjenika u Grmu (Italija) na lečenje. Dok je vidao rane, AVNOJ mu je dodelio zvanje narodnog heroja Jugoslavije.
Iz Italije, dok su se vodile završne operacije na sremskom frontu, severne dalmacije i Slovenije, Lazo dolazi u oslobođeni Beograd. Od tada pa sve do njegovog penzionisanja 1959. godine, nalazi se u gardi kao major JNA, a jedno vreme je i u ličnoj pratnji druga Tita.¹
1. Politika, 23. mart 1979.